Paranın İcadı, İlk Parayı Kim Buldu ?

İlk paranın temsili fotoğrafı

Para, tarihte ilk olarak Lidya’lılar tarafından icat edilmiş ve kullanılmıştır. İnsanlık tarihinde en önemli buluşlarından biri olarak kabul edilmektedir. Bu paralar, Lidya’nın başkenti olan Sardes’in ortasından akan Paktalos nehrinin alüvyonlarında bulunan altın ve gümüş karışımı olan elektron madeninden basılmıştır. Bu paraların üzerinde, Lidya krallığının sembolü olan aslan başı figürü bulunmaktaydı.

İlk basılan Lidya paraları, muhtemelen Kral Alyattes döneminde basıldı. Para basımının daha iyi ve kaliteli duruma gelmesi, elektron madeni yerine altın ve gümüşten basılmaya başlanmasıyla Kral Kroisos yani Karun zamanında gerçekleşmiştir.

Para, mal ya da hizmetlerin değişim aracı olarak kullanılmaktadır. Ekonomilerde madeni para ve banknotun yanı sıra, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı oluşturan unsurlar olarak sayılabilir. Paranın değişim aracı olmasının yanında, değer ölçme ve saklama fonksiyonları da vardır. Günümüzde para, değer karşılığının ölçülme şeklidir. Gündelik hayatımızda, değişim yani takas aracı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle tüm ekonomilerin değerlemelerinde kullandığı ortak bir unsurdur.

Lidyalılar, o dönemlerde batıdaki medeniyetlerle çok sıkı ve yakın ticari ilişkiler içerisindeydi. Yunanlılarla da ticari ilişkiler yürüten Lidya’lılar, aynı zamanda Yunanlılarla dinsel birlikteliğe de sahiptiler. Paranın kullanılmaya başlamasıyla, ticari ilişkiler daha da gelişmiş ve kolay yapılır hale gelmiştir. Basılan sikkelerin gümüş madeninden yapılma mecburiyeti olan Yunanistan’da, madeni olan sikkelerin kullanımı hızla artmaya başlamıştır. Bu paralar gümüşle değerlendiğinden, ağırlıkları da polis şehri damgası ile güvence altına alınmaya çalışılmıştır. Büyük İskender’in Atina’yı işgal etmesi ve ele geçirmesiyle yeni bir para tedavüle girmiş, kullanılmaya başlamıştır. M.Ö. 5. yüzyıldan itibaren paralı ekonomiden bahsedilebilir. Atina’daki demokratik yapı ve ticari piyasa, tüm Akdenizde Atina’nın parayla ilgili merkeziyetini sağlamıştır.